فيلم گامبی وزیر داستان استثنایی یک زن

به گزارش پايگاه خبرى موفقيت شناسى، گامبی وزیر، سریال کوتاه آمریکایی که از جدیدترین محصولات نتفلیکس است، اقتباسی است از رمانی با همین نام. این فیلم که در بستر زمانیِ دهه ۱۹۶۰ روایت میشود، به زندگی دختری شطرنج باز میپردازد. روایت داستانی، قهرمان محوری، نماهای دوربین، طراحی صحنه، رنگ بندی، شخصیت پردازی و … همگی به هماهنگی لازم برای جذب مخاطب رسیده اند. فیلم روایتی نیمه خطی دارد و با فلش بکها سعی در افزودن لایهای روانشناختی برای عمیقتر کردن شخصیتِ اول فیلم یعنی الیزابت هارمون میکند. با این وجود برخلاف فیلمهای روانشناختی گامبی وزیر فیلم پیچیدهای نیست. از طرفی از آن دسته فیلمهای تجاری قهرمان محوری که مخاطب به درونیات شخصیتها وارد نمیشود و صرفا با مجموعهای از اتفاقات پشت سر هم مواجه میشود هم خبری نیست. از این رو گامبی وزیر گسترهی وسیعی از مخاطبان را مجذوب خود میکند، هم کسانی که مطلوبشان فیلمهای مفهومی ست و هم کسانی که به فیلمهای تجاری علاقهی بیشتری دارند.
الیزابت، که شخصیتش ترکیبی از چندین کهن الگو از جمله «یتیم در سفر قهرمانی» و «اغواگر» است، دختری یتیم است که با مرگ مادرش او را به یتیم خانهای میفرستند. در زیرزمین یتیم خانه او نزد سرایدارِ با بازی شطرنج آشنا میشود و استعداد شگرفی از خود نشان میدهد. شطرنج برای او چیزی فراتر از سرگرمی است و بخش جداناپذیری از زندگیاش شده و آیندهی او و دنیای شطرنج را دچار دگرگونیهایی میکند.
الیزابت با موهای قرمزش اگرچه ما را یاد شخصیت آنه شرلی میاندازد، اما او با چهرهای خنثی و مصمم تمام احساسات را درون خودش پنهان میکند. در عین حال مهربان و قدرشناس است. او همچنین تمام احساساتی که سبب تحقیرش میشود را در خود به انزوا برده است و گذشته ذره ذره رو میشود و تحقیرهای او را به یادش میآورد و با شکست در مقابل قهرمان روس او در مسیر قهرمانی برای اولین بار به طور کامل فرو میریزد و تا مرز انصراف از مسیر پیش میرود؛ اما او برمیخیزد و سرنوشت خویش را میسازد.
شطرنج، که به سبب محبوبیتش میان سیاستمداران و به خصوص دربار انگلستان به بازی پادشاهان معروف شده است شباهتهای زیادی به دنیای سیاست دارد. کاری که بازیکنان شطرنج با مهرههای شطرنج میکنند مشابه همان کاری ست که سیاستمداران لیبرال در عرصه سیاست انجام میدهند. هر مهرهای فعالیتهای مخصوص انجام میدهد و برنده کسی است که بتواند از مهرهها به درستترین نحو ممکن استفاده کند، آنها را در زمان و مکان مناسب قربانی کند، بهترین استراتژى را پیش بگیرد. حرکات رقیب را پیش بینی کند و میدان را برای او تنگ کند تا شاه بتواند پیروز میدان شود. برای آنکه بتوان کاملترین و سریعترین پیش بینیها را داشت باید به ذهنی فعال و آزاد رسید. آزادی که الیزابت بر اثر مصرف قرصهای آرامبخش به آن میرسد.
با این وجود فیلم قصد دارد دنیایی غیر از ذاتِ شطرنج در میان شطرنجبازان به نمایش بگذارد. دنیایی که پر از رقیب است، اما دشمنی ندارد. «من سیاسی نیستم» عبارتی که الیزابت در پاسخ به راهبههایی که او را برای تبلیغ مسیحیت در برابر شورویهای کمونیست فرا میخوانند به کار میبرد. سیاست و دیانت به عنوان دو عنصر تفرقه شناخته شده و پس زده میشود. برای الیزابت چیزی مهمتر از بازی وجود ندارد. تمام رقبا به دوستان یکدیگر تبدیل میشوند حتی رقیبانی از دو کشور معارض. اغلب بازیکنان شطرنج انسانهای شریفی هستند که بر اصول بازی جوانمردانه پایبندند؛ هرچند گاهی قویترها به ضعیفترها به دیده تحقیر مینگرند و آنان را دست کم میگیرند. سازندهی گامبی وزیر گویا تلاش میکند شطرنج را از ذیل سایهی سیاست بیرون بکشد. اما آیا موفق شده است؟

الگوی سوم زن درغرب
دوگانهی زن زیبا و زن باهوش، مهمترین الگوهای زنان غربی بوده اند. هالیوود مدتها بر الگوی زن زیبا تاکید میکرد و یک پای ثابت فیلمهای پرفروش زن اغواگر فیلمها بوده است. اما الگوی دیگری که هالیوود پس از مدتی متاثر از جامعه به آن رسید ترکیب زیبایی و هوش بود. زیبایی و اغواگری به تنهایی دیگر خستهکننده شده بود و وقت آن بود مقداری هوش هم چاشنی آن شود. این هوش به مرور زمان در هالیوود اضافه شد تا هم زنان بتوانند تصویر مطلوب تری از خود ببینند و هم تنوع طلبی مردان را اقناع کند؛ و الیزابت زنی است به غایت باهوش که از زیبایی بالایی برخوردار است.
گامبی وزیر یک فیلم آمریکایی است با تمام مولفههای یک فیم آمریکایی. تک قهرمان، پایان خوب، الگوی زن، روابط آزاد، خانواده ابزاری یا فروپاشیده و …. این فیلم همچون یک فیلم آمریکایی به دنبال احیای رویای آمریکایی ست.
همه ما در زندگی سنگرهایی داریم که باید آنها را برای خود نگه داریم تا در مرز فروپاشی قرار نگیریم. سنگرهایی که اگر از دست بروند کنترل اوضاع نیز از دست میرود و آن جاست که میتوان گفت به نقطه شکست میرسیم. شطرنج در زندگی بث، بازیگر اول سریال گامبی وزیر همین نقش را دارد. شطرنج سنگر اول و آخر او در زندگی است.
در روزهای کرونا و وضعیتی که مشخص نیست تا چه زمانی در خانه خواهیم ماند و چه زمانی باید سر کار حضور داشت دیدن مینی سریالها خالی از لطف نیست.
چرا باید The Queen’s Gambit را دید؟
داستان سریال The Queen’s Gambit داستان بازی شرنج نیست داستان یک زن است، زنی که شطرنج برایش تبدیل به سنگر مقاومت و معنای زندگی شده است. در سالهای گذشته و رشد جنبشهای فمنیستی مسائل زنان برای ساخت فیلم و داستانها مورد توجه کارگردانان و نویسندگان بوده است. اما در چند سال اخیر شاهد ساخت سریالها و فیلمهای سینمایی با محوریت موضوع زنان بودهایم.
سریال گامبی وزیر داستان سادهای از تنهایی یک دختر کوچک، تا قهرمانی یک زن نابغه است. بث هارمون که آنا تیلور جوی نقش آن را بازی میکند، دختربچه ای است که در دهه ۶۰ میلادی بعد از خودکشی مادرش به یتیم خانه فرستاده میشود و از همان کودکی به علت این که در پرورشگاه به کودکان قرصهای آرامبخش میدادند به آنها اعتیاد پیدا میکند و در بزرگسالی مصرف کننده میشود.
با این که در این سریال نشان داده میشود که کودکی برخاسته از یتیمخانه و شرایط زیستهای که تقربیا محال است فردی در آن بتواند از طبقه خود خارج شود اما بث میتواند به عنوان یک استثنا زندگیاش تغییر دهد. اما آن چه آن را واقعبینانه میکند که هم زمان نشان میدهد این زن یک استثنا است و نمیتوان آن را معیاری در نظر گرفت برای این که به این نتیجه رسید که هر فردی در جایگاه فرودست میتواند به مرتبه بث دست پیدا کند.
پربینندهترین سریال نتفلیکس
نتفلیکس با انتشار آماری از استقبال فوقالعاده بینندگانش از مینی سریال The Queen’s Gambit خبر داد و اعلام کرد که این سریال رکوردشکنی کرده است. نتفلیکس اعلام کرد که بیش از ۶۲ میلیون مشترک این سرویس استریم سریال The Queen’s Gambit را در ۲۸ روز اول انتشار آن تماشا کردهاند تا رکورد پر بینندهترین مینی سریال دارای فیلمنامه این شبکه را بشکند. نتفلیکس همچنین چند آمار جالب دیگر نیز به اشتراک گذاشت که سریال The Queen’s Gambit در فهرست ۱۰ برنامه پر بیننده نتفلیکس در ۹۲ کشور و همچنین رتبه اول در ۶۳ کشور قرار داشته است.
«گامبی وزیر» بر اساس رمانی با همین نام ساخته شده است که آن را والتر تویس در سال ۱۹۸۳ نوشته است. اقتباسهای قبلی از رمانهای تویس مثل «بیلیاردباز» و «مردی که به زمین افتاد» آنقدر موفق بود که این رمانش مورد توجه قرار بگیرد.
این شانس که بتواند پربینندهترین سریال سال اخیر برای که باشد به دست نتفلیکس و اسکات فرانک رسید. در این سریال آنیا تیلور-جوی، بیل کمپ، موزز اینگرام، کریستین سایدل، ربکا روت، کلوئی پیرری، آکمنجی اندیفورنین، ماریل هلر، هری ملینگ، پاتریک کندی، جیکوب فورچون لوید، توماس برودی سنگستر و مارچین دوروچینسکی بازی میکنند.