معاون انتظامی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره: فعالیت‌های غیرمجاز آسیب‌های شدیدی به نظام روان‌شناختی مردم ما زده است
این معاونت موظف است که از مرزهای صلاحیت‌های حرفه‌ای صیانت کند و طبیعتا ما برای صیانت از مرزهای تخصصی و حرفه‌ای وظایفی را عهده‌دار هستیم که یکی پیشگیری از تخلفات و دیگری عدول از اخلاق حرفه‌ای است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری موفقیت شناسی، دکتر محمدباقر حبی معاون انتظامی و رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری که با حضور دکتر محمد حاتمی صبح 8 خرداد برگزار شد گفت: اخلاق حرفه‌ای و عدول از اخلاق حرفه‌ای در دستورالعمل‌هایی که مصوب و ابلاغ شده، در یک شمایی بسیار کلی آن مرزهای صلاحیت‌های حرفه‌ای است.
وی عنوان کرد: صلاحیت‌های حرفه‌ای را قانون در چهار مرز برای ما مشخص کرده است: 1- مرزهای صلاحیت حرفه‌ای به‌عنوان یک روانشناس که کاملا ثبت و ضبط و در رسانه‌ها ما اینها را ابلاغ کردیم که قوانین منطبق با کار حرفه‌ای است. 2- مرزهای صلاحیت حرفه‌ای به لحاظ قانونی است. ما یک سری مرزهایی داریم که قوانین جاری کشور عدول از این مرزها را نه تنها تخلف بلکه جرم اطلاق می‌کند. 3- مرزهای فرهنگی ماست 4- مرزهای اعتقادی است. یعنی ما از چهار حیطه باید بتوانیم صیانت کنیم. 1- صیانت‌های حرفه‌ای و تخصصی 2- صیانت‌های قانونی در حیطه روانشناسی 3- صیانت‌های فرهنگی 4- صیانت‌های اعتقادی و باورهای دینی است
حبی اظهار کرد: در این مرزهای صلاحیت‌های حرفه‌ای، طبیعتا بیشترین تمرکز ما بر اعضاء و افرادی است که پروانه تخصصی دارند. یعنی فردی که پروانه تخصصی می‌گیرد، توسط کمیسیون‌ها کار فرد ارزیابی می‌شود، شرایط حرفه‌ای او احصاء می‌شود و بر اساس آن به او پروانه داده می‌شود. این صلاحیت‌ها یعنی فرد از لحاظ حرفه‌ای تسلط داشته باشد، مدارک دانشگاهی و دوره‌های مصوب را گذرانده باشد، نسبت به قوانین جاری کشور، قوانین جمهوری اسلامی توجیه و قائل باشد، نسبت به فرهنگ جامعه حساسیت داشته باشد و نسبت به شرع و قوانین حاکم شرع اطلاع و آگاهی داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
معاون انتظامی سازمان نظام روانشناسی گفت: وقتی این مرزها را یک روانشناس داشته باشد به او صلاحیت‌های حرفه‌ای داده می‌شود و اگر در عمل بر اساس بررسی‌ها، گزارشات و اطلاع‌رسانی‌ها و کانال‌های بازرسی که انجام می‌شود بعد اگر در این چهار حیطه و بر اساس قوانین مصوب و ابلاغیه از این مرزها عدول کند فرد به لحاظ اخلاق حرفه‌ای فردی است که عدول کرده و بر اساس ماده 19 قانون سازمان یکسری تعلیقاتی است که در قانون به آن اشاره شده است.
وی عنوان کرد: ما در این حیطه دو بخش عمده داریم: 1- افرادی که دارای مجوز هستند. البته دادن مجوز به معنای این نیست که فرد می‌تواند کارهای خود را به‌راحتی انجام دهد و قطعا در چهار حیطه که عرض کردم نظارت و بازخواست می‌شود و اگر تخلفی را مرتکب شود در کمیته‌های تخصصی توسط افراد متخصص فعالیت‌های فرد بررسی و اگر تخلفی باشد به او گوشزد می‌شود و در یک فرایند قانونی رسیدگی و تعلیق می‌شود که از یک تذکر کتبی تا ابطال کامل پروانه است که ما نمونه‌های بسیار زیادی داریم. شاید ما جزو معدود سازمان‌هایی هستیم که وقتی‌که به مراجع ذیربط یا بالادستی خودمان گزارش می‌دهیم آن‌ها تعجب می‌کنند که ما انقدر رسیدگی می‌کنیم و پرونده‌هایی که شاید صدها ساعت کار کارشناسی برای آن می‌شود. امروز من داشتم یکی از پرونده‌ها را بررسی می‌کردم تا شکایتی که وارد می‌شود و بعد این شکایت بررسی می‌شود و وارد حیطه‌های رسیدگی می‌شود، چه در هیات‌های رسیدگی ما، چه بدوی، چه تجدید نظر و بعد در دادگاه‌ها که اعتراض‌های متعددی رفت و برگشت می‌کند که یک کار بسیار بسیار سنگین و بسیار تخصصی است انجام می‌گیرد و بعد فردی بر اساس احکام صادره توسط هیات‌های رسیدگی، جرائمی به آن اختصاص پیدا می‌کند. در راستای هدف اصلی که عرض کردم یعنی حمایت از حقوق مراجعین و حقوق مشاورین هر دو است.
حبی افزود: یکی از حیطه‌هایی که از ابتدا سازمان با آن مواجه بود فعالیت‌های غیرمجاز است. فعالیت‌های غیرمجاز آسیب‌های شدیدی به نظام روان‌شناختی مردم ما زده است. در فعالیت‌های غیرمجاز هیچکدام از این مرزها رعایت نشده است. یعنی مرزهای تخصصی؛ فردی که هیچکدام از مدارک تخصصی خود را به‌طور طبیعی در دانشگاه‌ها و رشته‌های مربوطه نگرفته است. مرزهای قانونی؛ وقتی فردی بدون مجوز وارد حیطه تخصصی می‌شود بیش از این که تخلف کرده باشد جرم کرده است یا عناوینی که جعل می‌شود. به فرض من یک عنوانی برای خود می‌گذارم حالا مردم استقبال می‌کنند ولی وقتی من به لحاظ قانونی واجد شرایط احراز یا استفاده از این عنوان نیستم از لحاظ قانونی جرم مرتکب شده است. از نظر فرهنگی؛ وقتی شما وارد یک حیطه تخصصی می‌شوید و شروع می‌کنید به تولید باورهای غلط فرهنگی و توصیه‌های غیرتخصصی شما مرزهای فرهنگی را شکستید و همچنین از لحاظ اعتقادی که در شکل بسیار بسیار مورد توجه قرار دارد.
وی گفت: سازمان برای رسیدگی به صلاحیت‌های حرفه‌ای در این چهار حیطه کمیته‌های تخصصی دارد. افرادی که از دانشگاه‌های معتبر فارغ‌التحصیل می‌شوند می‌آیند در این کمیسیون‌ها و همه این مدارک بررسی می‌شود و بعد بر اساس آن پروانه صادر می‌شود. اگر کسی ادعا می‌کند که مثلا در حیطه فرهنگی کار می‌کند، در حیطه اعتقادی کار می‌کند، در حیطه تخصصی، فنی و حرفه‌ای به‌عنوان یک روانشناس حرفه‌ای کار می‌کند. خب کسی مانع این کارش نمی‌شود اما مشروط به این که بیاید توسط متخصصان کمیته‌های تخصصی فعالیت‌ها بررسی و رصد شود و مدارک آن مورد بررسی قرار بگیرد و بعد مجوز او صادر و می‌تواند تحت یک چارچوب مشخص فعالیت کند. اما، وقتی که کسی وارد این چارچوب نمی‌خواهد بشود و دوست دارد بر اساس گمان، باور و اعتقادات خودش این حریم را رعایت نکند خب اینجا سازمان با او برخورد می‌کند.
معاون انتظامی سازمان نظام عنوان کرد: اینجا شاید افرادی می‌آیند و می‌گویند خب عضو سازمان نیستیم شما طبق قانون باید به افرادی که مجوز دارند برخورد کنید اما حقیقت امر این است که فشارهایی روی سازمان از ابتدا بوده، افرادی که فاقد مجوزهای لازم بودند، افرادی که فاقد صلاحیت‌های حرفه‌ای بودند به تعبیری که عرض کردم، یعنی حیطه‌هایی که عرض کردم این افراد به هیچ عنوان دوست ندارند وارد یک چارچوب بشوند و در کار آن‌ها نظارتی بشود. دوست دارند خیلی آزاد و رها هر چه که فکر می‌کنند درسته و هر چه که احیانا حالا منافعی از هر شکلی برایشان دارد و تامین می‌شود این کار ادامه پیدا کند. بدون این‌که ساختار و ذهن جامعه و روان جامعه که ظریف‌ترین و پیچیده‌ترین بعد روان‌شناختی و جنبه انسانی ما را تشکیل می‌دهد کاملا بدون حفاظ و بدون هیچ نوع مراقبتی آماده باشد که دیگران به این حریم تجاوز کنند و طبیعتا انتظار نباید داشته باشند که هیچ واکنشی از طرف مسئولان امر داده نشود.
حبی اظهار داشت: ما حتی افرادی که مجاز هستند مدام نسبت به صلاحیت‌های حرفه‌ای آن‌ها را بررسی می‌کنیم. با این تعبیری که عرض کردم؛ یعنی ما وقتی می‌گوییم صلاحیت‌های حرفه‌ای، طبق قوانینی که برای ما مصوب و ابلاغ شده فقط این نیست که شما فقط روانشناس هستید و یک مدرکی بگیرید و قبول است. این باید طبق برنامه‌های APA طبق برنامه‌های جهانی است. همه آن‌ها در ضوابط خودشان می‌آیند می‌گویند مسائل فرهنگی حتی در تشخیص بیماری‌ها مهم است، مسائل اعتقادی افراد مهم است، مسائل اجتماعی افراد مهم است و ما مسائل روانی جامعه مهم است. بعضی چیزها از نظر روانشناسی ممکن است بعضی وقت‌ها بگویند این عادی است ولی قانون آن را رد کرده است یا قانون یک کشوری به آن اجازه نمی‌دهد و شما باید در چارچوب قانونی آن کار را انجام دهید و این را بر اساس اطلاعات اسناد علمی عرض می‌کنم و کاملا جهانی است یعنی فقط مربوط به ما نیست.
وی گفت: تمام دنیا این چارچوب را دارند که ما ضوابط حرفه‌ای که داریم باید منطبق با فرهنگ یک جامعه و باورهای یک جامعه و قوانین جاری آن جامعه شکل بگیرد. صرفا این‌که ما یک تخصصی داریم و یک مقاله‌ای و یک منبعی بعضی چیزها را حتی تایید کرده ما نمی‌توانیم و مناسب جامعه ما نیست. دوستانی که اهل فن هستند می‌دانند عرایضی که بیان می‌کنم کاملا مستند به مطالب علمی است. به هر حال این فشارها از طرف مردم و از طرف مراجع اعظام که چرا روان‌شناسان اینطوری هستند، چرا اینطوری سفارش می‌کنند؟ به هر حال مردم می‌روند شکایت می‌کنند و وقتی ما برسی کردیم همه را آمار داریم اکثر این تخلفات در حیطه‌های غیرمجاز ما اتفاق افتاده است.
حبی عنوان کرد: صادقانه باید عرض کنم خیلی از مراکز ما واقعا درآمدی ندارند و فقط به عشق و علاقه و احساس مسئولیتی که تو بعد اجتماعی دارند و دوست دارند به مردم کمک کنند ورود کردند و دارند تلاش می‌کنند و خدمات علمی و تخصصی ارائه می‌دهند و بعد اینجا یک تعداد افرادی بدون داشتن محدودیت‌ها و صلاحیت‌های حرفه‌ای وارد این حیطه می‌شوند و باعث آسیب جامعه می‌شوند. آسیب‌های متعددی که به جامعه وارد می‌شود. البته همه روان‌شناسان ما هم صلاحیت ندارند ورود کنند مگر این‌که کمیسیون‌های تخصصی مجوز بدهد. ما باید روان‌شناسمان آسیب‌شناسی روانی را بداند. باید مدل‌های درمانی و تکنیک‌های درمانی را بداند. باید محدودیت‌های درمانی و خط قرمزهای درمان را بشناسد. اگر قرار باشد فردی بدون داشتن این اطلاعات وارد روح و روان مردم شود با هر نیت و انگیزه‌ای و هیچ نظارتی را نطلبد، سنگ بر روی سنگ نمی‌ماند.
معاون انتظامی سازمان نظام روان شناسی افزود: ازاین‌رو، من صادقانه عرض می‌کنم و از دکتر محمد حاتمی تشکر می‌کنم بابت این جسارتی که هم داشتند که این کار را انجام دهند و هم به ما جسارت دادند که باید ما از این مرزها صیانت کنیم و اقدام کنیم و ااین اقدامی که انجام شد یعنی معرفی افراد حاصل 6 تا 7 هزار فرد حقیقی و حقوقی و سایت را بررسی کردیم و رصد کردیم و صدها نفر را فراخوان دادیم تذکر دادیم خواهش کردیم و افرادی که احساس کردیم به هیچ عنوان نمی خواهند حرف گوش کنند ارجاع دادیم به مراجع قضایی و صدها ساعت وقت گرفته ده‌ها کارشناس داشتیم که کارها و پیگیری‌های حقوقی انجام می‌دادند. خب حالا بعضی جاها همکاری و همیاری کردند برخی بعضی ضوابط را داشتند توصیه کریم آمدند عضو شدند اما بعضی‌ها به هیچ وجه صلاحیت نداشتند یا اصلا نمی‌خواستند وارد این چارچوب بشوند. مجبور شدیم این اقدام اخیر را که شاید با تاخیر هم انجام شد را انجام دهیم. عرض کردم که ما دو سه سال اخیر به شکل حرفه‌ای و جدی و تخصصی داریم موارد را رصد می‌کنیم و همکاران خوب و دلسوز من که در این مجموعه خدمتشان هستیم شبانه روز کار کردند که ما این اسامی را به درستی احصاء کنیم، حقی از کسی ضایع نشود و بتوانیم به درستی این موضوع را کنترل و به جامعه معرفی شدند به عنوان افرادی که فاقد مجوز و صلاحیت‌های حرفه‌ای هستند و احتمالا بقیه اسامی نیز به مرور بعد از مراحلی که باید طی شود معرفی می‌شوند و ما تقاضای عاجزانه از همه همکارانمان داریم که در این بخش به ما کمک کنند تا بتوانیم وظیفه اطلاع‌رسانی را انجام دهیم.
در نهایت حبی گفت: از آقای دکتر محمد حاتمی تشکر می‌کنم که واقعا مشوق اصلی ما در این مجموعه بودند و مسئولیت کار هم به عهده خود ایشان بود.
پایان پیام/
