چگونه می‌توانیم مسیر شغلیمان را انتخاب کنیم؟
در این مطلب توضیح می‌دهیم مسیر شغلی چیست و انواع مسیر شغلی را بررسی می‌کنیم. همین‌طور الزامات لازم برای طراحی مسیر شغلی اینده و نمونه‌هایی از آن را ذکر می‌کنیم.
به گزارش پایگاه خبری موفقیت شناسی به نقل از کاربوم، مسیر شغلی یا کارراهه شغلی، سلسله‌ای از مشاغل مختلف است که به سمت اهداف شغلی کوتاه‌مدت و بلندمدت شما حرکت می‌کند. برخی افراد یک مسیر شغلی خطی را در زمینه‌ای خاص انتخاب و دنبال می‌کنند و برخی دیگر زمینه را به‌طور دوره‌ای و برای دست‌یابی به اهداف شغلی یا اهداف شخصی تغییر می‌دهند.
مسیر شغلی چیست؟
مسیر شغلی مجموعه‌ای از مشاغل است که به شما در حرکت به سمت اهداف و مقاصدتان یاری می‌رساند.
کارراهه شغلی شما آن مشاغلی را در بر می‌گیرد که برای رسیدن به هدف شغلیِ نهاییِ خود به آنها نیاز دارید، اما حتماً نباید مانند یک خط مستقیم باشد. هیچ طرح یا برنامه‌ای برای بالا رفتن از نردبان شغلی وجود ندارد. کارراهه به‌طور سنتی مستلزم رشد سلسله‌مراتبی و ترفیع به مقام‌هایی بالاتر است، اما می‌توان شاهد یک جابه‌جایی بدون گرفتن ترفیع در درون و یا بین حرفه‌های مختلف هم بود.
یک نظرسنجی اداره‌ی آمار نیروی کار آمریکا (Bureau of Labor Statistics) از نسلی که پس از جنگ جهانی دوم در دوران انفجار زادوولد به‌دنیا آمده‌اند (Baby Boomers) نشان می‌دهد که آنها بین سنین ۱۸ تا ۵۲ سال، به‌طور میانگین تجربه داشتن ۳ الی ۱۲ شغل را پشت سر گذاشته‌اند. تغییر شغل محتمل است و این تغییر گاهی‌اوقات شامل موقعیت‌های شغلی گوناگون در زمینه‌هایی متفاوت است. بعضی از مسیرهای شغلی فراز و نشیب دارند و برخی افراد حتی برای پایین رفتن از نردبان شغلی برنامه‌ریزی می‌کنند.
شما با درخواست از شرکت خود برای انتقال به موقعیتی با مسئولیت و استرس کم‌تر از نردبان شغلی پایین می‌روید. یا شاید درخواستِ گرفتنِ یک شغل در شرکتی را داشته‌باشید که مشتاق کار کردن در آن هستید، اما برای شما تنها شغل‌های رده‌پایین باقی مانده‌اند.
راهنمایی: اگر احساس بلاتکلیفی دارید یا از قدم بعدی در مسیر شغلی خود مطمئن نیستید با یک مشاور شغلی صحبت کنید. یک مشاور قابل‌اطمینان می‌تواند به شما در طراحی مسیر شغلی اینده و مشخص کردن اهداف و کندوکاو گزینه‌های مدنظرتان کمک کند.
انواع مسیر شغلی کدامند؟
مسیر شغلی معمولاً به مسیر شما در یک حرفه یا در یک سازمان اشاره دارد. مثلاً، اگر این هدف را دارید که مدیر مدرسه شوید، کارتان را معمولاً به‌عنوان معلم شروع می‌کنید و سپس در حین تدریس، برای اعتبار بخشیدن به مقام حرفه‌ای و صلاحیت‌های مدیریتی خود وقت می‌گذارید. اگر در حوزه‌ای بزرگ فعالیت دارید می‌توانید مسیری را در همان حوزه‌ی خود ترسیم کنید. ممکن است مدیر گروه دانشگاه شوید و سپس، به سمَت معاون رئیس درآیید.
اگر در حوزه‌ای کوچک‌تر فعالیت دارید احتمالاً برای پیشبرد اهداف خود باید به سازمانی دیگر بروید. شما در این صورت در حرفه‌ی خود پیشرفت می‌کنید، اما به سازمانی دیگر منتقل شده‌اید.
برخی از سازمان‌ها به شما کمک می‌کنند تا کارراهه شغلی را به‌عنوان بخشی از فرایند توسعه‌ی کارکنان (Employee Development Process) ایجاد کنید. در این مورد، شما و سرپرست‌تان یا یک نماینده‌ی منابع انسانی (HR Representetive) درباره‌ی پیشرفت شغلی خود در سازمان‌تان گفت‌وگو می‌کنید.
این گفت‌وگو شاید به‌عنوان قسمتی از فرایند ارزیابی عملکرد (Performance Appraisal Process) به‌حساب آید. ممکن است طرح آموزش‌ها، پروژه‌های کارورزی یا مأموریت‌هایی کاری ریخته شود تا شما را برای سِمت‌های بعدی در مسیر شغلی‌تان واجد شرایط کند.
مسیر شغلی شما در نهایت به ارزش‌های شغلی و اهداف شخصی‌تان بستگی دارد. شاید شما برای کسب درآمد بیش‌تر، داشتن مزیت‌هایی بهتر و یا افزایش رضایت شغلی دست به تغییر پیشه‌ای بزنید که در آن مشغول به کارید. یا برای مراقبت از خانواده و ادامه تحصیل خود ممکن است به‌کلی از مسیر شغلی خارج شوید. در بخش بعد نمونه‌هایی را بررسی می‌کنیم که به شما در انتخاب مسیر شغلی کمک می‌کند.
الزامات یک مسیر شغلی چیست؟
برخی افراد کارراهه شغلی سنجیده و برنامه‌ریزی‌شده‌ای را برای اینده طراحی می‌کنند. برخی دیگر هر دفعه یک مسیر را پی می‌گیرند و آن را مطابق با تغییر اهداف و ترجیحات خود طراحی و تنظیم می‌کنند. هر کدام از این رویکردها (یا ترکیبی از هر دو) می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. در ادامه چند راه وجود دارد که می‌تواند به شما در انتخاب و طراحی یک مسیر شغلی موفق کمک کند:
در وضعیت یادگیری باشید: بازار کار امروز به‌سرعت در حال حرکت است. شما برای ادامه دادن در این بازار باید آمادگی افزودن به مجموعه‌ی مهارت‌های خود را داشته‌باشید. برای این‌که بدانید کدام مهارت‌ها در حرفه‌ی شما بیش‌تر مورد تقاضا هستند به پروفایل لینکدین همتایان خود نگاهی بیندازید؛ خواهیدآموخت که برای پیشرفت به چه مهارت‌هایی نیاز دارید؛
شبکه‌سازی کنید: برقراری ارتباط با همتایان خود می‌تواند به شما کمک کند تا مسیرهایی جدید را برای پیشه‌ی خود شناسایی کنید، حتی اگر در حال‌حاضر علاقه‌ای به تغییر شغل ندارید؛
انعطاف‌پذیر باشید: به برنامه‌ی شغلی خود شدیداً پابند نباشید. پذیرای فرصت‌ها باشید و اهداف نهایی خود را به ذهن بسپارید. برای شما چه چیزی مهم است؟ درباره چه چیزی در شغل و پیشه‌ی خود لذت می‌برید و یا ترجیح می‌دهید که در کار بعدی خود چه چیزی را به حداقل برسانید؟
از یک جابه‌جایی هم‌سطح نترسید: شما گاهی‌اوقات برای جلو افتادن نیاز دارید یک‌سویه (یا حتی به عقب) حرکت کنید. اگر یک شغل به شما فرصتی برای توسعه‌ی مهارت‌ها یا ارتباطاتی می‌دهد که بعداً ارزش‌مند خواهد بود، از جابه‌جایی هم‌سطح استقبال کنید.
نمونه‌هایی از مسیر شغلی
مرور نمونه‌هایی از چند مسیر شغلی برای زمینه‌های مختلف در شناخت گزینه‌های مدنظرتان و طراحی مسیر شغلی کمک‌کننده است. به‌خاطر داشته‌باشید که بعضی از مسیرهای شغلی مستقیم هستند و مشاغلی خاص را در بر می‌گیرند که شما را از نردبان شغلی بالا می‌برند. این مسیرها معمولاً به‌ترتیب دنبال می‌شوند.
در این‌جا چند نمونه مسیر شغلی آورده شده‌است:
- تبلیغات: هماهنگ‌کننده‌ی حساب تبلیغاتی ← دستیار مدیر حسابداری مؤسسه‌ی تبلیغاتی ← مدیر حسابداری مؤسسه‌ی تبلیغاتی ← مدیر ارشد حسابداری مؤسسه‌ی تبلیغاتی؛
- ارتباطات: دستیار روابط‌عمومی ← نماینده‌ی روابط‌عمومی ← معاون روابط‌عمومی ← سرپرست ارتباطات؛
- خدمات مشتری: نماینده‌ی خدمات مشتری ← فروشنده‌ی داخلی ← فروشنده‌ی خارجی ← فروشنده‌ی حساب اصلی ← مدیر فروش منطقه‌ای؛
- تحریریه: دستیار تحریریه ← دستیار سردبیر ← معاون سردبیر ← سردبیر ← سردبیر ارشد ← سرپرست تحریریه؛
- آموزش: معلم ← مدیر هماهنگی برنامه‌ی درسی ← معاون مدیر ← مدیر؛
- مهندسی: مهندس تازه‌کار ← مهندس ارشد ← مدیر پروژه ← مشاور مهندسی؛
- خرده‌فروشی: فروشنده‌ی واحد خرده‌فروشی ← دستیار مدیر ← مدیر بخش ← مدیر فروشگاه ← مدیر منطقه‌ای.
نکات کلیدی
- کارراهه شغلی سلسله‌ای از مشاغل است که در اهداف شغلی شما پایان می‌یابد؛
- شاید مسیر شغلی شما به‌صورت خطی نباشد؛
- شما می‌توانید مسیری را بین یک یا چند پیشه‌ی مختلف یا درون سازمان خودتان ترسیم کنید؛
- بسیاری از مسیرهای شغلی مستلزم افزایش سطوح مسئولیت‌اند و استرس بیشتری را به دنبال دارند؛
- برای توسعه‌ی مسیر شغلی با همتایان خود ارتباط برقرار کنید و از فرصت‌ها برای بهبود مجموعه‌ی مهارت‌های خود بهره بگیرید.
خلاصه
اولین قدم برای پا گذاشتن در بازار کار و شروع حرفه‌ی مورد علاقه‌‌ی خود، برنامه‌ریزی و طراحی مسیر شغلی اینده است. هر فردی پیش از این‌که کسب‌و‌کاری را شروع کند باید باید ابتدا به طراحی و انتخاب مسیر شغلی آینده خود بپردازد. در این مطلب شرح دادیم مسیر شغلی چیست، انواع آن را همراه با نمونه بررسی کردیم و در آخر به نکات کلیدی آن پرداختیم. امیدواریم مطالعه‌ی این مطلب برای شما مفید بوده باشد. نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
پایان پیام/
