دیدگاه «دکتر محمد حاتمی» درباره وزارت آموزش و پروش
دکتر حاتمی: وزارت آموزش و پرورش به لحاظ نیروی انسانی و فضاهای آموزشی و تربیتی بزرگترین وزارتخانه کشور از نظر جمعیت و وسعت جغرافیایی است، بهطوریکه در دورافتادهترین روستاهای کشور هم پرچم آن برای اجرای مراسم صبحگاه در مدارس بالاست و در بین دستگاههای دولتی بهعنوان وزارت اول مسئولیت خطیر فرهنگسازی، پرورش استعداد، تولید فکر، تربیت نیرو و سرمایه انسانی، ارزش، احیاء و اصلاح جامعه را برعهده دارد و در بین اقشار گوناگون مردم نیز، فرهنگیان جز مورد اعتمادترین کارکنان دولت محسوب میشوند.
به گزارش پایگاه خبری موفقیتشناسی، دکتر محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در یادداشتی نوشت: مدرسه خانه دوم فرزندان، چراغی است که از لحظه ورود کودک در ذهن او نورافشانی میکند و تا سن 18 سالگی اگر نورافکنی مطابق اصول علمی، فرهنگی و بومی ارائه شود؛ میتوان انتظار داشت شهروندی سالم، انسانی ماهر و کارآمد تحویل جامعه میگردد.
در این نوشتار کوتاه قصد ندارم، وضعیت موجود آموزش و پرور ش و اقداماتی که در چهل سال گذشته در این وزارتخانه سرنوشتساز انجام شده است را واکاوی نمایم. اما، انگیزه نگارش این دلنوشته استعفای وزیر آموزش و پرور ش، سخنان مقام معظم رهبری در روز معلم و تصمیمگیری رئیس جمهور و مجلس درباره سرنوشت این وزارتخانه است.
متاسفانه وزارت اول کشور در بعد از انقلاب گویا اولویت اول کابینه نیست و در این سالیان اکثراً وزرایی انتخاب شدهاند که توانایی تحقق برنامههای اعلامی در روز رای اعتماد از مجلس و توانایی اجرای ماموریتهای محوله را نداشتهاند و بعد از چند صباحی یا عزل شدند و یا مجبور به استعفاء شدند.
بهنظر میرسد در گذشته؛ نگاه دولت و مجلس به وزارت آموزش و پرورش یک نگاه حاشیهای و سیاسی بوده است و هنوز جایگاه و اهمیت این وزارتخانه خوب تبیین نشده است.
به جرأت میتوان گفت، بعد از جنگ تحمیلی هیچ اولویتی بالاتر از آموزش و پرورش در کشور وجود ندارد؛ اما در تمام دولتها، آموزش و پرورش اولویت چندم بوده است. بهعنوان یک مطالبه مردمی به دولتی که با شعار مردمی بودن کار خود را آغاز کرده است، عرض مینمایم، سرنوشت آموزش و پرورش سرنوشت آینده کشور است، تأمل شود. با نخبگان جامعه و کارشناسان تعلیم و تربیت مشورت گردد.
جوانگرایی مدیران و وزراء امری پسندیده و قابل تحسین است، اما بهتر است، در کنار صاحبان خِرد، تجربه و علم پلههای ترقی را طی کنند. دولت تحولگرا و توسعهمحور؛ تحولات و توسعه را از انسان و فکر آغاز میکند؛ بنابراین باید نسبت به انتخاب وزیر آموزش و پرورش که سرنوشت دوران رشد و نمو 15 میلیون نفر دانشآموز این مملکت به آن بسته است باید دقت و حساسیت زیادی بهخرج دهد. زیرا، اینجا دیگر جای آزمون و خطا نیست.
معلمان سیمای غرور انگیز و با نشاط هر ملتی هستند، وزیر باید جامعه هدف را نمایندگی نماید. در غیر اینصورت افسردگی ملی، در آن جامعه حاکم میشود.
مطالعه برنامه همه وزرای معرفی شده در ادوار مختلف با شعارهای آرمانی، صحیح و درست همچون سند تحول در نظام تعلیم و تربیت، محتوای کتابهای درسی، تغییر در ساختار آموزش و پرورش، ارتقاء منزلت معلمان، اخیراً رتبهبندی معلمان، توسعه کلاسهای درس، نوسازی مدارس فرسوده،کاهش نابرابری جنسی، توجه ویژه به مبانی دینی و اسلامی، تأمین منابع مالی و نیروی انسانی، حل مشکلات و معوقات فرهنگیان، اصلاح قوانین و مقررات، عدالتمحوری و … به مجلس معرفی شدهاند.
به گفته صاحبنظران، در دهههای گذشته میانگین عمر دوره مسؤولیت اکثر قریب به اتفاق وزرای آموزش و پرورش کمتر از ۲ سال بوده است و این موضوع به معنای این است که در کمیته انتصابات دولت یا از ابتدا انتخاب درستی صورت نمیگرفته است و یا با بیاعتنایی، کارشکنی و مانع ترا شی دستگاههای پشتیبان در مقابل وزیر، نگذاشتند به وظیفه اصلی خود که ارتقای تعلیم و تربیت است، بپردازد. لذا در بین همه وزار تخانهها، کوتاهترین عمر دوره وزارت، متاسفانه مربوط به وزیر آموزش وپرورش است! و آموزش و پرورش کشور دیگر کشش این سکتههای مدیریتی پی در پی را ندارد.
حالا چرا پس از مدت کوتاهی وزیر استیضاح یا برکنار میشود. به زعم نگارنده مهمترین علل آن عبارتند از:
- اول: وزیر انتخابی در تراز وزارت عظیم آموزش وپرورش نبوده است،
- دوم: مطالبات نمایندگان مجلس از وزیر مبتنی بر نگاه ملی نبوده و معطوف به محل و حوزه انتخابیه
- خود میباشد.
- سوم: برای دولت و مجلس آموزش و پرورش وزارت اول نبوده است، و با توجه به تعداد شاغلین در آموزش، هنور نگاه مصرفی و هزینه بر به این جایگاه وجود دارد نه نگاه سرمایهای. آموزش و پرورش جزو اولویتهای راهبردی کشور نیست.
- چهارم: وزیر و مسئولان وزارت بهدلیل مشکلات در حوزه انسانی و معیشت معلمان با ورود به ساختمان وزارت، تمام وقتشان درگیر مشکلات اجرایی و اداری است و فرصتی برای مدرسه و تحول در نظام تعلیم و تربیت وجود ندارد.
جناب آقای رئیس جمهور: اکنون این وظیفه تاریخی برعهده شماست، بیایید سنت شکنی نمایید؛ و وزیری انتخاب نمایید که به غیر از حل مسائل و مشکلات فرهنگیان، وضعیت معلمان و نیروی انسانی بتواند تحول و نگاه نویی در بخش آموزشی و پرورشی ایجاد نماید و جامعه هدف را نمایندگی نماید. در کجای دنیا «آموزش» اینگونه چندپاره است؛ وزارت بهداشت، علوم، آموزش و پرورش، کار و رفاه اجتماعی و سایر ارگانها و نهادها این موازی کاریها موجب صرف هزینههای زیاد و عدم تعامل و عدم استفاده از ظرفیتها جهت بالندگی نظام آموزشی است. درهای آموزش و پرورش به
روی دانشگاه باید گشوده شود و از ظرفیت دانشگاه در مدرسه استفاده شود. اتفاقاً نگارنده اعتقاد دارد، بهتر است، وزیر از دانشگاه انتخاب شود. ضرورت دارد، بین این دو وزارتخانه همگرایی بوجود آید، شاید وقت یکپارچهسازی نباشد. اما تعامل و همکاری و استفاده از ظرفیتها میتواند در دستور کار قرار گیرد.؛ قدر مسلم در دراز مدت باید «آموزش» یکپارچه شود .ذینفوذان بهجای مصلحت صنفی مصلحت ملی را در نظر بگیرند.
جناب آقای رئیس جمهور: اکنون آموزش و پرورش چند مسأله اساسی دارد:
- اول: همانطور که مستحضرید؛ بهعلت شرایط کرونایی ایران و جهان مدارس دو سال متوالی تعطیل بودهاند؛ و آموزشها
مجازی بوده است و این تعطیلی در رشد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی آنان اثر منفی گذاشته است. بعضاً در کودکان و نوجوانان گسست نسلی و هویتی ایجاد شده است. در اینباره در موقع مقتضی صحبت خواهم کرد. اما وزیر جدید باید برنامه مدون علمی و کاربردی با توجه به شرایط دانش آموزان ارائه نماید. - دوم: نگاه وزیر به مدرسه باید «مدرسه زندگی» باشد و با این شعار وارد وزارتخانه شود. برنامه درس ملی باید انعطاف بیشتر داشته باشد و دانشآموزان در هنگام تحصیل با استفاده از مهارتآموزی ابزار هنر و ورزش کار تیمی و زندگی جمعی را آموزش ببینند تا از آموزش صرف و حافظه محوری و کنکوری فاصله بگیرند
- سوم: برای آموزش معلمان و اولیاء در شرایط کنونی بهعنوان تاثیرگذارترین مرجع نظام تعلیم و تربیت برنامه مدونی پیشنهاد گردد.
- چهارم: برای کاهش آسیبهای روانی _ اجتماعی در مدارس، برنامه اجرایی تعامل با دانشگاه خصوصاً روا نشناسان و مشاوران در مدرسه ارائه شود. تا سلامت روان بچههای ما تامین گردد
- پنجم: برای بومیسازی و جذاب کردن مدرسه با استفاده از فنآوری نوین برنامه ارائه شود.
با آرزوی توفیق الهی
دکتر محمد حاتمی – روانشناس و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور
مشاور سابق وزیر آموزش و پرورش
برای مشاهده اخبار بیشتر درباره سازمان نظام روانشناسی و مشاوره اینجا را کلیک کنید.
انتهای پیام/