درس اخلاق آیت‌الله تهرانی یکی از موثرترین مباحث علمی و نظری بود

به گزارش پایگاه خبری موفقیت شناسی، نزدیک به هشت سال است که تهران یکی از اساتید اخلاق خود را از دست داده است. مرجع تقلید و استاد اخلاقی که در بین آحاد جامعه از مردم عادی تا مسئولین رده بالای مملکتی از همه اقشار و صنوف پای درس و بحث وی می‌نشستند و بهره می‌بردند. همگان او را اهل فروتنی و تواضع و درس‌های اخلاقش را یکی از تأثیر گذار ترین مباحث عملی و نظری می‌دانستند.

۱۲ دی ماه سال ۱۳۹۱ فرزندان و خانواده و شاگردان و ارادتمندان او داغدار استاد اخلاقی مهربان و دلسوز شدند. حالا پس از گذشت هشت سال با بیان خاطراتی از فرزند این استاد برجسته و مرجع عالیقدر حجت الاسلام حسین تهرانی یاد و خاطره این استاد فرزانه را گرامی می‌داریم.

حجت الاسلام حسین تهرانی فرزند حاج آقا مجتبی تهرانی  در خصوص ارتباط ایشان در خانواده گفت: در خانواده موضوعی که برای خود ایشان مهم بود تکالیف شرعی بود و رفتار ایشان در بیرون خانه و داخل خانه یکی بود. در خانه آنچه به عنوان تکلیف شرعی بر عهده داشت از رفتار و اخلاق به نحو احسن انجام می‌داد و هیچ‌گاه عواطفش بر تکلیف شرعی‌اش غلبه پیدا نمی‌کرد، اگر شرع گفته در حوزه تربیت فرزند این موارد باید رعایت شود تمام موارد را با دقت خاص رعایت و تمام دستورات اسلامی را اجرا می‌کردند.

حاج آقا عامل به مباحث اخلاقی بودند

وی با اعلام اینکه حاج آقا مجتبی چطور به عنوان استاد اخلاق نام گرفتند، افزود: ایشان معروف به مرد اخلاق بودند چرا که اخلاق عملی داشتند. قبل از آنکه در مورد اخلاقیات توصیه‌ای برای مردم داشته باشند خودشان عامل به همان مباحث اخلاقی بودند و عیناً این مباحث را در عمل پیاده می‌کردند. ایشان همیشه می‌گفتند اخلاق توصیفی و توضیحی و توصیه‌ای نیست.

تهرانی در خصوص اهمیت عمل گرا بودن ادامه داد: خیلی از افراد در حوزه اخلاقی بحث می‌کردند اما آن‌طور که باید و شاید به آن جنبه عملی نمی‌دادند، و این نکته پندآموز بسیار مهمی است. مردم از نظر رفتار و منش زندگی رعایت اخلاقیات را در ایشان می‌دیدند، مثلاً اگر توصیه می‌کردند انسان رغبتی به دنیا نداشته باشد این در زندگی خود ایشان پیاده می‌شد.

اثرگذاری اول از خانواده

فرزند حاج آقا مجتبی تهرانی در خصوص رفتار با فرزندانش بیان داشت: خیلی به ایشان مدیون هستم از هر جهت که حساب کنید، همتی که ایشان در تربیت من و دیگر فرزندانش داشت یکی از نقاط برجسته و از محاسن ایشان بود. همیشه ایشان می‌گفتند من آن منبری را که بیرون باید بروم اول در خانه برای خانواده می‌گذارم، چیزی را که به مردم باید بگویم اول برای زن و بچه‌ام اجرا می‌کنم که نگویند این حرف‌ها فقط برای دیگران است. اول بچه‌ها و خانواده خودم را تربیت می‌کنم بعد دیگران، لذا از هر جهت اخلاق ایشان در رفتار با خانواده و فرزند بسیار خوب بود. یک نکته در این میان برای من بسیار مهم بود و آن این موضوع بود که احساسات بر ایشان حاکم نمی‌شد آنجایی که می‌دید خطابی از من سر زده واقعاً من را متنبه می‌کرد، این موضوع که بچه من هستی و حالا چیزی به تو نگویم ابداً این مسائل نبود.

وی با بیان آموزه‌هایی علمی از شخصیت پدر گفت: من درس‌های بسیاری از ایشان گرفته‌ام. اخلاق و آموزه‌های والای دینی و اسلامی سر جای خودش، نکته‌ای که برای من بسیار مهم و مؤثر بود پشتکار ایشان در راهی که داشتند، بود. اگر تشخیص می‌داد که راهی را باید برود تمام هم و غمش این بود تا این مسیر را طی کند و تا انتهای آن راه برود علی‌الخصوص در بحث‌های علمی و درس و تدریسشان.

حجت الاسلام تهرانی با بیان خاطره‌ای ادامه داد: خاطرم هست که خودشان نقل می‌کردند، بعد از اینکه از قم هجرت کردند به سمت نجف، ایشان تمام درس‌های سطوح عالی را در قم تمام کرده بود و به درجه اجتهاد هم رسیده بود نیازی نبود حوزه علمیه نجف برود و درس بخواند. حضرت امام (ره) هم خیلی رضایت نداشتند ایشان به نجف تشریف ببرد اما رفتند. در این زمان حضرت امام (ره) به فرزند مرحومشان حاج آقا مصطفی فرموده بودند: «من از پشتکار علمی آقا مجتبی بسیار خوشم می‌آید.» در درس خواندن آن‌قدر مصر بود که حوزه‌های علمیه مختلف را ببیند درک کند و از آن بهره ببرد که این مطلب برای ما هم بسیار مهم بود.

حاضر شدن در کلاس درس با وجود تب و بیماری

وی با تاکید بر اهمیت تدریس و تعهدات کلاس درس این عالم برجسته گفت: ایشان هیچ‌گاه حاضر نبودند کلاس درسشان تعطیل شود، آخرین جلسه اخلاقی را که قبل از محرم تشریف بردند با چند مسکن و با وجود تب بالا، رفتند و درسشان را شروع کردند در صورتی که هفته قبل ایشان در بیمارستان بستری بود هرچه دکترها گفتند برای ادامه درمان بمانید ایشان حاضر نشدند و گفتند درس در ایام محرم را می‌خواهم خودم شروع کنم، یادم هست آن سه شب ما زیر بغل ایشان را گرفتیم تا به مجلس برسد.

وی در پاسخ به این سوال که غیر از موضوعات اخلاقی آیا حاج آقا مجتبی به دروس دیگر نیز تسلط داشته‌اند؟ بیان داشت: ایشان در میان مردم به عنوان استاد اخلاق معروف بودند اما در حوزه فقه، اصول، مباحث کلامی و تفسیر هم جامعیت داشته و دقت نظر فراوان داشتند ایشان سال‌ها کلاس‌های تفسیر داشتند. در مباحث اخلاقی یک سبک جدیدی را آوردند که یک سبک تخصصی و دید مجتهدانه به مباحث اخلاقی بود. در مباحث اخلاقی کمتر کسی را می‌بینید که یک موضوعی را بخواهد با تمام زوایا به صورت تخصصی بحث کند. از آیات و روایات ادله مباحث اخلاقی را بررسی می‌کردند.

حجت الاسلام تهرانی با بیان اینکه حاج آقا مجتبی پناهگاهی برای مردم بودند، گفت: کمتر فقیه و مرجعی پیدا می‌کنید که مردم این‌قدر راحت به او دسترسی داشته باشند لذا ایشان پناهگاه بزرگی برای مردم بود روحانیون هم باید به همین سبک و سیاق باشد. ایشان دیدشان این بود که من روحانی در قبال مردم وظیفه دارم و باید در همه حال پاسخگوی مسائل شرعی اخلاقی اسلامی ایشان باشم. در دوران بیماری هم تا جایی که توان داشت سوالات مردم را پاسخ می‌داد این رفتار آیت‌الله باید برای روحانیون یا کسی که امام جماعت می‌شود الگو باشد.

مجموعه نظام اسلامی باید حفظ شود

وی به اعلام مواضع سیاسی اجتماعی از منظر استاد اخلاق پرداخت و ادامه داد: خلاف تصورات برخی که ایشان را از فضای ظاهری سیاسی دور می‌دیدند اما بینش و تحلیل سیاسی ایشان نسبت به وقایع اجتماعی بسیار بصیرانه و حکیمانه بود و ایشان دقت نظر بالایی در این زمینه داشتند، ایشان در حوزه امر به معروف و نهی از منکر تذکرات خودشان را می‌دادند. هیچ‌کدام از علما و مراجع در ارتباط با مسائل اجتماعی و کشوری نسبت به مسئولین مانند آیت‌الله تهرانی صریح اللحن نبودند، اما هیچ‌گاه هم از ایشان جمله‌ای که باعث تضعیف و اختلاف شود عنوان نشد. اعتقاد به این اصل داشتند که نظام و مجموعه نظام باید حفظ شود اما از آن طرف اگر مسئله‌ای در حوزه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی پیش می‌آمد از باب تذکر دادن به این وظیفه هم عمل می‌کردند.

تاکید بر کسب روزی از راه حلال

فرزند استاد اخلاق با تاکید بر عشق و ارادت ویژه به اهل بیت، ادامه داد: به ادعیه مفاتیح و اعمال مختلف در مناسبت‌ها خیلی مقید بود و این ادعیه را هیچ‌گاه ترک نمی‌کردند. یکی از مواردی که ایشان در زندگی خیلی رعایت می‌کردند و به ما نیز رعایت آن را تأکید داشتند ارتزاق از راه حلال بود. خیلی به این مسئله تأکید داشتند که هر لقمه‌ای را انسان نخورد. ایشان از لقمه شبهه‌ناک پرهیز می‌کرد و می‌فرمود لقمه خیلی اثر دارد. مراقبت شدید داشتند در این مسئله و می‌گفتند این در تربیت فرزندان بسیار مؤثر است.

وی با اشاره به وظیفه شاگران این استاد اخلاق گفت: قطعاً آنچه را که از ایشان اخلاقاً، عملاً، علما یاد گرفتند باید به نسل جوان انتقال دهند و این ارتباط باید حفظ شود ایشان یک پایگاه عظیم اجتماعی بین جوانان داشتند و سلوک و منش و روش اخلاق ایشان هم در بین جوانان تا حدودی که بود این باید حفظ شود این وظیفه شاگردان ایشان است.

تهران با اشاره به دست نوشته‌ها و کتب و بیانات ارزشمند این عالم برجسته گفت: آنچه را که به عنوان آثار و معارف اسلامی در طول این ۴۰ سال در تهران زحمت کشیدند، باید روی این مسائل کار کنند و نگذارند از بین برود و حاج آقا خیلی به بنده تأکید داشتند که مباحثاتشان منتشر شود تا مورد استفاده مردم قرار گیرد. یک دینی که به گردن ماست این است که نگذاریم این مباحث اسلامی فراموش بشود باید تمام مباحث ایشان را به نسل بعدی منتقل کرد و این برعهده شاگردان ایشان است و کسانی که در پای درس ایشان بودند.

تدوین و تنظیم رساله امام (ره)

وی با اعلام اینکه نزدیک‌ترین فرد در حوزه در زمان خودش به امام (ره) حاج آقا مجتبی بوده است، اظهار داشت: خیلی رابطه تنگاتنگی با امام داشتند. به عنوان مثال وقتی امام به نجف تبعید شده بودند آیت‌الله آقا تهرانی هم در آن گرما به نجف رفتند در آن دوران با وجود سختی‌های بسیار حضرت امام (ره) اجازه نمی‌دادند برای خانه اش آن کولر تهیه شود، والده ما تعریف می‌کرد یک روز کولری را آوردند ظهر که حاج‌آقا مجتبی تشریف آورد تعجب کرد و پرسید ماجرای این کولر چیست؟ در جواب گفته شد این کولر را از منزل امام (ره) آورده‌اند. گویا امام گفتند اگر قرار است کولر بخرید دو تا باید باشد برای آقا مجتبی هم بخرید ایشان یک طلبه هستند من هم یک طلبه هستم چطور ایشان در گرما باشند و من زیر کولر خنک.

وی در پایان با تاکید بر اینکه امام (ره) اطمینان زیادی به حاج آقا مجتبی داشتند، گفت: رساله امام (ره) را حاج‌آقا مجتبی تدوین و تنظیم کردند، امام به هر کسی این اجازه را نمی‌داد، اطمینان علمی زیادی به حاج‌آقا مجتبی داشتند و این محبت متقابل بود به‌طوری که آقا مجتبی تهرانی می‌گفتند آن درسی را که من از امام (ره) در زندگی گرفتم از پدرم فرا نگرفتم و امام (ره) به عنوان پیر و مراد آیت‌الله تهرانی بود.

انتهای پیام/