بررسی علت‌های روانی و اجتماعی حمله پانیک

به گزارش پایگاه خبری موفقیت شناسی، زهرا درویشی روانشناس بالینی در یادداشتی نوشت: هنگامی که شخص در شرایط خطر واقعی قرار می‌گیرد بازتاب‌های  مناسبی در برابر محرک‌های ترسناک و باز دارنده از خود نشان می‌دهد که این روند کاملا نرمال و قابل درک است، ولی گاهی از مواقع فرد بدون وجود عامل بیرونی احساس ترس و وحشت را به‌صورت متناوب و تکرار شونده درمکان‌های گوناگون تجربه می‌کند که در این موقعیت احتمالا دچارحمله پانیک “Panic Attack” شده است.

پس ازحمله وحشت‌زدگی ناشی از پانیک واکنش‌های فیزیکی و روانی غیر ارادی به‌منظور ایجاد امنیت و مراقبت از خود در بیمار نمایان می‌شود که هیچگونه دلیل بیرونی ندارد. براساس تحقیقات انجام گرفته و تجربه‌های مشترک میان بیماران پانیک، مواردی مانند ناملایمی‌های دوران کودکی درگیری و تنش‌های خانوادگی، آسیب‌های جنسی یا تجاوز، استرس‌های محیطی و اجتماعی، بیماری‌های جسمی، ویژگی‌های ژنتیکی و زیستی و.. از علت‌های مهم بروز و ادامه پیدا کردن بیماری پانیک است.

نشانه‌های حمله پانیک چیست؟

بیشتر بیماران پانیک به‌دلیل تجربه نشانه‌های جسمی به پزشک گوارش، قلب، ریه، و معاینات پاراکلینیکی روی می‌آورند و پس از طی کردن مسیری طولانی در نهایت با تشخیص این بیماری رو‌به‌رو می‌شوند.

ویژگی اصلی این بیماری انتظار تکرار خود به خود و خارج از کنترل فرد و بدون هشدار قبلی است.

این اختلال عموما در 20 تا 30 سالگی نمود پیدا می‌کند و زندگی عادی و عملکرد طبیعی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، برخی از شایع‌ترین نشانه‌های مشترک در افراد پانیک به شرح زیر است:

• تپش قلب شدید و درد در قفسه سینه
• تنگی نفس و احساس خفگی
• تعریق بیش ازحد و سراسیمگی
• وحشت و ترس ناگهانی
• لرزش دست و بدن
• بی‌حسی و بی‌حالی
• کم‌خوابی یا بی‌خوابی
• ترس از دست دادن یا مرگ
• ترس از جنون یا دیوانگی
• گوش بزنگ بودن برای تکرار احساس وحشت
• حالت تهوع و درد‌های گوارشی
• وابستگی به دیگران و ترس از جدایی
• تفکر خودزنی و خودکشی

روش‌های پیشگیری و درمان حمله پانیک

تا به حال راهکار دقیقی برای پیشگیری از ابتلا به‌ بیماری پانیک مشخص نشده است. اما چنانچه این بیماری تشخیص داده شود، مسیرهایی برای پیشگیری و درمان وجود دارد که تا حدود بسیاری موفقیت‌آمیز بوده است. از جمله راه‌های درمانی برای این اختلال مانند بسیاری از بیماری‌های روانی، درمان دارویی (با مراجعه و نظر روان‌پزشک) و درمان شناختی و رفتاری یا CBT که با آگاه نمودن بیمار در مورد باورهای غلط از عوامل ترسناک و استرس‌زا و جایگزین کردن باور‌های درست و مواجه کردن او با منابع وحشت، و عادی‌سازی فرد نسبت به محرک‌های ترسناک در کنترل و بهبود بخشیدن به بیمار کمک می‌کند. خواب کافی و تکنیک‌های آرمیدگی و مدیریت استرس، محیط خانوادگی آرام و پویا، ورزش منظم و همیشگی، تعامل اجتماعی و قرارگرفتن در جمع دوستان، گروه درمانی و مشارکت در درمان‌های حمایتی، جلوگیری از مصرف مواد مخدر و الکل، نیز ازجمله روش‌های مفید برای درمان، کوتاه کردن سیر بیماری و جلوگیری از شدت آن است.

سخن پایانی

در پی استرس و اضطراب بسیار زیادی که در بیماران پانیک دیده می‌شود و همینطور تلاش شخص برای جلوگیری از وقوع دوباره حملات، قرار گرفتن در یک حباب ایمن و مطمئن برای مواقع احساس خطر بهترین انتخاب و ترجیح شخصی ایشان است که منجر به مزمن شدن شرایط بیمار‌گونه می‌شود.

افراد متخصص و نزدیکان با دادن پیش‌آگهی و اطلاعات درست و توضیح این نکته که این بیماری و تکرارعلائم آن مدت زمان محدودی خواهد داشت و به خودی خود نمی‌تواند تاثیر کشندگی و مرگ‌‌آور داشته باشد وهمچنین پایبندی کامل به پروسه درمان، و توانمندسازی بیمار، ریسک جهش و احتمال بروز اختلال‌های وابسته مانند انواع فوبی، افسردگی و بیماری‌های روان تنی و.. که در اثر فول استرس یا شوک‌های وحشت آور پیش می‌آید را کنترل می‌کند.

برای مشاهده مطالب بیشتر از زهرا درویشی اینجا را کلیک کنید.

فهرست منابع

– اتیکسون، ریتا ال، اتیکسون، ریچارد سی و همکاران(1386)، زمینه روان شناسی هیلگارد، چاپ هفتم، تهران: انتشارات رشد

– تحریریه افق سلامت، علائم و روش‌های درمان حمله پانیک چیست (1398/08/12)