معجزه «کتاب» چیست؟
محمدرضا خاکی گفت: کتاب از یک طرف می‌تواند همدلی ایجاد کند و از طرف دیگر عاملی است برای گسترش تخیل ما. کتاب می‌تواند ما را به آینده و گذشته ببرد و شناخت گذشته، معرفت به تاریخ، فرهنگ و بن‌لایه‌های اجتماع است. آینده نیز همین جهانی است که ما امروز در آن زندگی می‌کنیم.
به گزارش پایگاه خبری موفقیت شناسی، محمدرضا خاکی به ستاد خبری سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، گفت: کتاب چه نقشی می‌تواند در همدلی ملی ایفا کند؟ این مسئله آشنایی است، از این نظر که شاید بعد از بوجود آمدن صنعت چاپ تا اکنون که چهار قرن و اندی از آن می‌گذرد، کتاب زندگی انسان را تحول بخشیده و این امکان را ایجاد کرده تا انسان‌ها بتوانند در ارتباط با هم قرار بگیرند و اندیشه‌های خود را از یک نقطه جهان به نقطه دیگر منتقل کنند.
وی افزود: آنطور که به خاطر دارم، نخستین کتابی که پس از تولد صنعت چاپ در اروپا منتشر شد، ترجمه کتاب مقدس بود. پیشتر کتاب مقدس به لاتین بود و آلمانی‌ها، فرانسوی‌ها و دیگر اروپایی‌ها از محتوای آن چیزی نمی‌فهمیدند و پس از بوجود آمدن صنعت چاپ و انتشار ترجمه کتاب مقدس دیگر می‌توانستند کتاب را به زبان خود بخوانند. در ادامه علوم و دانش‌های مختلف و انواع هنرها نیز از طریق کتاب منتقل شد.
خاکی ادامه داد: کتاب نقش مهمی را در همدلی و ارتباط انسان‌ها بازی می‌کند، اما کتاب برای محقق شدنش نیاز به حمایت و توجه دارد. کتاب باید نشر پیدا کند و در دسترس مردم قرار بگیرد. با کمال تاسف این روزها شمارگان کتاب‌ها در دوره‌ای نزولی قرار دارد و قطعا نمی‌توان با دویست یا سیصد نسخه برای یک جمعیت وسیع همدلی اجتماعی ایجاد کرد. بنابراین باید دستگاه‌هایی که رسالتی را در امر فرهنگ برعهده دارند، در این مورد اندیشه کرده و راه‌حلی برایش پیدا کنند.
مترجم کتاب «افزار کرگرافی: دستورالعمل ترکیب حرکت» نوشته کارین واهنر، در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جمعیت دانشجویی کشور گفت: امروز دانشگاه‌ها و دانشکده‌های بسیاری داریم که تعداد زیادی دانشجو در آنها به تحصیل مشغولند، اما متاسفانه تا جایی که من اطلاع دارم، بویژه در حوزه‌های علوم انسانی و هنر، تعداد نسخه‌های کتاب‌ها و در نتیجه تعداد مخاطبان آنها روز به روز کمتر می‌شود. خوب به خاطر دارم زمانی را که دانش‌آموز بوده و تازه شروع به مطالعه رمان، داستان، نمایشنامه و… کرده بودم، آن دوران با وجودیکه جمعیت بسیار کمتر از این سال‌ها بود، اما کتاب‌ها شمارگان‌هایی چون دو یا سه هزار نسخه داشتند.
خاکی اضافه کرد: کتاب از یک طرف می‌تواند همدلی ایجاد کند و از طرف دیگر عاملی است برای گسترش تخیل ما. کتاب می‌تواند ما را به آینده و گذشته ببرد و شناخت گذشته، معرفت به تاریخ، فرهنگ و بن‌لایه‌های اجتماع است. آینده نیز همین جهانی است که ما امروز در آن زندگی می‌کنیم و اصلا زندگی انسان یعنی آینده. ما هر روز باید به فردایی فکر و برای رسیدن به آن تلاش کنیم، فردایی که باید بهتر از زندگی امروز ما باشد. هیچ چیز متوقف نیست و اجتماع همیشه در حال حرکت به جلو است و هر روز در جهان چیزهای جدید و تازه‌ای کشف می‌شود. امروز به مدد رسانه‌ها این کشفیات سریع‌تر منتقل می‌شوند. کتاب یکی از این رسانه‌هاست و موجب تولد رسانه‌های مدرن نیز شده است.
مترجم کتاب «ستایش تئاتر: گفت‌وگوی آلن بدیو و نیکولا ترونگ» همچنین به ناگزیری انسان از کتاب اشاره کرد و ادامه داد: امروز رسانه‌های زیادی به وجود آمده‌اند که رقبای بزرگی برای کتاب به‌شمار می‌روند، اما هیچکدام از اینها هنوز نتوانسته‌اند احساسی را که دست‌گرفتن یک کتاب به مخاطب می‌دهد برای او بوجود بیاورند. کتاب یعنی رنگ، بو، شکل و صفحاتی که ورق می‌زنیم و یک جایش متوقف می‌شویم و کاغذی که لای آن می‌گذاریم تا کمی اندیشه کنیم. ذهن ما در حین عمل و کنش خواندن، دانش و فرهنگ خودش را توسعه می‌دهد. کتاب چنین نقشی دارد و حذف نشدنی است.
این کارگردان تئاتر در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به کتاب «از کتاب رهایی نداریم» گفت: چند سال پیش خانم مهستی بحرینی کتاب «از کتاب رهایی نداریم» را ترجمه و منتشر کرد. در این کتاب دو چهره فرهنگی شاخص اروپا یعنی اومبرتو اکو و ژان کلود کریر صحبت کرده بودند. بله ما از کتاب رهایی نداریم و کتاب همیشه با ماست. سال گذشته در جامعه فرانسه بیش از سه میلیارد یورو کتاب فروخته شده است. همه خانم‌ها و آقایان در کیف دستی خود کتابی دارند که مطالعه‌اش می‌کنند. کتاب نزدیکترین دوست است که همیشه می‌توانیم به آن مراجعه کنیم و بدون آسیب دیدن، از او بیاموزیم. کتاب پر از زمان است و ما می‌توانیم بارها به او بازگردیم. کتاب مراحل رشد ما را هم نشان می‌دهد.
مترجم نمایشنامه «آتش سوزی‌ها» اثر وجدی معود، اضافه کرد: ادبیات که در کتاب وجود دارد و از طریق کتاب منتقل می‌شود، علت کشف زیبایی است. کتاب ما را می‌تواند با جهان‌های فکری دیگران آشنا کند و فی‌المثل ما با نظام فکری نویسنده‌ای در یک فرهنگ و در جهان دیگر آشنا شویم که در آن جهان رشد کرده و رمان، شعر، نمایشنامه و یا یک بحث فلسفی را نوشته است. این معجزه کتاب است. در «از کتاب رهایی نداریم» همین نکات بحث می‌شود که زنده باد کتاب که فراموش نمی‌شود و نمی‌میرد. کتاب هست تا زمانی که که انسان فکر و اندیشه می‌کند و بر اثر آن می‌تواند بنویسد.
سی‌ودومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران که با شعار «خواندن برای همدلی» از ۲۳ آبان (۱۴۰۳) شروع شده بود، چهارشنبه سی‌ام آبان (۱۴۰۳) به کار خود پایان داد.
انتهای پیام/
