هوش هیجانی چیست و چگونه عامل رسیدن به اهداف ما در زندگی می‌شود؟
ویژگی‌های هیجانی به انسان‌ها کمک می‌کنند که به‌صورت آنی در برابر شرایط خطرناک از خود دفاع کنند و واکنش نشان دهند. هر چه انسان‌ها از لحاظ احساسی قوی‌تر باشند ذهن هیجانی برتر و ذهن خردگرایی کمرنگ‌تری دارند.
به گزارش پایگاه خبری موفقیت شناسی، زهرا درویشی روان‌شناس بالینی در یادداشتی نوشت: هوش هیجانی (Emotional Intelligence) یا EI در طول سال‌های گذشته به خصوص در زندگی شغلی و روابط اجتماعی افراد بسیار مورد توجه قرار گرفته است، هوش هیجانی یا احساسی زیر شاخه‌ای از علم روان‌شناسی مثبت‌گرا است که ابتدا در دهه ۱۹۹۰ توسط دو روان‌شناس به نام‌های پیتر سالووی و جان مایر مورد بررسی قرار گرفت و پس از آن به تلاش مارتین سلیگمن و دانیل گلمن گسترش پیدا کرد. به‌عنوان مثال گلمن هوش هیجانی را در پنج گزینه آگاهی از هیجانات خود، کنترل هیجانات، خودانگیختگی، تشخیص هیجانات در دیگران، تشخیص هیجانات درکنترل روابط در دیگران بیان کرده است.
هوش هیجانی یا احساسی چیست؟
به توانایی شخص برای مدیریت هیجان‌ها و حالات احساسی، مهار کردن تنش‌ها و استرس‌ها در خود و روابط میان فردی گفته می‌شود که به این وسیله ویژگی‌هایی مانند احساس خوش بینی، مثبت اندیشی، داشتن انگیزه دررسیدن به اهداف مهم‌تر در وی تقویت می‌شود. EI به‌عنوان یک مهارت اجتماعی فرد را تشویق می‌کند عادی‌ترین حالات عاطفی را در برخورد با دیگران به کار گیرد و همه پتانسیل و توانمندی‌های خود را برای رهبری و مدیریت دیگران به بهترین شکل رشد دهد.
ویژگی‌های افرادی که دارای هوش هیجانی بیشتری هستند
افرادی که دارای هوش هیجانی بیشتری هستند پیامد‌های خوب و بد احساسات دیگران را در روابط اجتماعی در نظر می‌گیرند و کنترل می‌کنند. ویژگی‌های هیجانی به انسان‌ها کمک می‌کنند که به‌صورت آنی در برابر شرایط خطرناک از خود دفاع کنند و واکنش نشان دهند. هر چه انسان‌ها از لحاظ احساسی قوی‌تر باشند ذهن هیجانی برتر و ذهن خردگرایی کمرنگ‌تری دارند. یافته‌های بسیاری در محیط شغلی نشان می‌دهند پرسنلی که دارای وجدان کاری و مسئولیت‌پذیری بیشتری هستند، اما هوش هیجانی و اجتماعی کمتری دارند، در مقایسه با همکارانشان که از هوش هیجانی بالایی برخوردارند، عملکرد ضعیف‌تری خواهند داشت. در ادامه بحث به برخی از خصوصیات اشخاصی که هوش هیجانی بالاتری دارند، می‌پردازیم.
- قدرت رهبری و مدیریت شایسته
- توانایی سازگاری با دیگران
- رعایت نکات اخلاقی و فرهنگی
- قدرت تصمیم‌گیری لحظه ای
- تمرکز بر روی نقاط ضعف و ایرادهای خود
- آشنایی با ویژگی‌های هیجانی خود و دیگران
- داشتن اهداف و انگیزه های مشخص و جدی برای آینده
- مثبت اندیشی و توانایی حل مسئله
- کمک کردن در جهت رشد و پیشرفت دیگران
- توانایی کار تیمی در محیط شغلی
- تلاش برای دستیابی به موقعیت‌های بالاتر عاطفی، شغلی، تحصیلی و اجتماعی
تکنیک هایی برای افزایش هوش هیجانی
برای مدیریت احساسات، ایجاد خشنودی و روابط اجتماعی موفق و سالم، بیشترین پیشرفت زمانی به‌دست می‌آید که فرد از هوش هیجانی بیشتری برخوردار باشد. ویژگی‌های روان‌شناختی کسانی که EI بالاتری دارند در سه بعد فیزیولوژیکی، شناختی و رفتاری نسبت به سایرین تفاوت‌های آشکار و پنهانی دارد که در زیر به برخی از راه‌های رشد و گسترش هوش هیجانی اشاره می‌شود.
- افزایش آگاهی فردی: خودآگاهی و شناخت روحیات اطرافیان، تجارب گوناگون و مفید در زندگی به فرد کمک می‌کند تا در روبه رو شدن با نا ملایمی‌ها و شرایط پراسترس ارتباطی بردباری بیشتری از خود نشان دهد و در برخورد با دیگران به جای خشم و اندوه یا کینه‌توزی مسئولیت پذیر باشد و برای حل مسئله بهترین مسیر را انتخاب کند.
- خوب بنگرید و خوب گوش بدهید: با دقت به رفتار و گفتار دیگران بنگرید، حالات هیجانی و زبان بدن دیگران را آنالیز کنید، به آن‌ها خوب گوش بسپارید تا پیش از هر گونه پیش داوری و تصمیم شتاب‌زده درک بهتری از انسان‌ها و رخدادهای‌های پیرامون داشته باشید.
- در برابر دیگران انعطاف پذیر باشید: خواسته‌های خود را به آرامی و بدون عصبانیت با دیگران در میان بگذارید و به نظر و ایده‌های آن‌ها توجه کنید. سخت‌گیری و تعصب بیش از حد بر روی باورهای شخصی، علاوه بر این‌که نتیجه مثبتی به همراه ندارد، از شما فردی گوشه‌گیر و منزوی می‌سازد.
- خوش اخلاق و محبوب دیگران باشید: پذیرا و حمایتگر دیگران باشید تا میان آن‌ها محبوبیت به‌دست آورید. برقراری رابطه با احساسات مثبت و برخورد گرم و محترمانه منجر به بالا رفتن اعتماد آن‌ها نسبت به شما می‌شود، برای رفع موانع ارتباطی نگاه بالا به پایین را از ارتباط حذف کنید و شایستگی‌ها و مهارت‌های دیگران را تشویق کنید تا احساس خوبی نسبت به شما داشته باشند.
- قبل از تصمیم‌گیری برای هر اقدامی به پیامد‌های آن فکر کنید: افکار و هیجان‌های خود را مدیریت کنید و به‌خصوص در موقعیت‌های تنش‌زا پیش از هر اقدامی کمی با ذهن خود خلوت کنید و نتایج احتمالی هر تصمیمی را پیش‌بینی کنید تا به منطقی‌ترین روش دست یابید.
- مهارت‌های خود را افزایش دهید: از نظر فنون تخصصی و مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید. با شرکت در گروه‌های آموزش و مطالعه کردن درزمینه‌های مختلف شغلی، یادگیری و آشنایی با اطلاعات روز دنیا، اعتبار شما در روابط اجتماعی بیشتر می‌شود و دیگران نسبت به شما تاثیرپذیری و الگو‌برداری بیشتری خواهند داشت.
سخن پایانی
افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند با استفاده از آموخته‌های خود و همچنین حس کنجکاوی و تمرکز بر روی اهداف مهم به جای سرکوب اشتباهات گذشته یا حال حاضر، به‌دنبال یافتن راه‌های درست و مناسب برای حل مساله در آینده هستند. هوش هیجانی به‌دلیل پرداختن بیش از اندازه به مسائل اداری و شغلی منتقدانی داشته است که مدعی جدا شدن این فرایند از بعد علمی و آکادمیک و رفتن به سوی تجارت و دیدگاه‌های اقتصادی در این زمینه است. دانشمندان معتقدند که با متعادل کردن هوش هیجانی یا EI یاد می‌گیرید که با توانایی‌ها و استفاده از هوش عقلی یا IQ در جهت موفقیت روز افزون گام بردارید و با شیوه درست به‌کارگیری هیجان‌های خود و دیگران نقش مهمی در شادی و موفقیت فردی و اجتماعی ایجاد می‌شود.
برای مطالعه مطالب بیشتر از زهرا درویشی اینجا را کلیک کنید.
پایان پیام/
